Local name: | Қазақ тілі / قازاق ٴتىلى / Qazaq tili |
Language family: | Turkic > Kipchak > Kipchak-Nogay |
Native speakers: | ~ 8.3 millions (Ethnologue, 1979) |
Script: | A Cyrillic alphabet (Kazakhstan), a modified version of the Arabic alphabet (China) |
Official in: | Kazakhstan |
Spoken mostly in: | Kazakhstan, China, Uzbekistan, Russia, Mongolia |
Even though not very numerous, the speakers of Kazakh are spread over a vast area, from the very west of China to the very east of Europe. Kazakh is a Turkic language and is most closely related to Kyrgyz and Karakalpak.
Kazakh is officially written in a Cyrillic alphabet in Kazakhstan, even though there has been a debate about a future change to a Latin alphabet. In China, after having been written with a Latin alphabet for 27 years, Kazakh is written with a modified Arabic alphabet since 1984.
Xinjiang Kazakh: “Tüstik jeli men kun”
Speaker: Aynur Age at recording: 26 (2010) Geographical reference: Ürümqi, CN (Google Map) Transliteration scheme: Following Kazinform (Kazakhstan national information agency)
تۇستٮك جهلی مهن كۇن: « قانه قايسٮمٮز كۇشتٮمٮز » ، - دهپ بٮردهن تارتٮسا تۇسهدی دٔال سول كهزده،
قالٮڭ تون کيٮنگهن بٔٮر سالت اتتی ادام جولعا شٮعا کهلهدی.
سونٮمهن ولار ەگهركٮم ونٮڭ قالٮڭ تونٮن الدٮمهن ۇستٮنهن شهشٮندٮره السا سول كۇشتی بولاتٮن بولٮپ كهلٮسهدی.
تۇستٮك جهلی بار كۇشٮن جۇمساي وتٮرٮپ گۋٮلدهپ سوعادی كهپ، بٔٮراق ول قانشا كۇشهپ سوققان سايٮن، ادام تونٮنٮڭ ٮشٮنه سونشا ٮشقٮرلانا تۇسهدی، اقٮرٮندا جهل كۇدهرٮن ٷزٮپ باسٮلادی.
ارتٮنان ٮله-شالا شۋاعٮن جهر كوككه تاراي، جايناپ کۇن شٮعا کهلهدی. ادام ٮلهزده تونٮن شهشهدی.
ناتيجهده تۇستٮك جهل كۇننٮڭ وزٮنهن كۇشتی بولٮپ شٮققانٮنا موينسال بولادی.
Tüstik jeli men kun: “Qane qaysımız kuştımız” , - dep bırden tartısa tüsedi däl sol kezde, qalıñ ton kïngen bir salt attı adam jolğa şığa keledi.
Sonımen olar eger kım onıñ qalıñ tonın aldımen ustınen şeşındıre alsa sol kuştı bolatın bolıp kelisedi.
Tüstik jeli bar kuşın jumsay otırıp gwıldep soğadı kep, biraq ol qanşa kuşep soqqan sayın, adam tonınıñ ışıne sonşa ışqırlana tüsedi, aqırında jel küderin üzip basıladı.
Artınan ıle-şala şwağın jer kokke taray, jaynap kun şığa keledi.
Adam ılezde tonın şeşedi.
Natijede tüstik jel kunnıñ özinen kuştı bolıp şıqqanına moynsal boladı.